Wersja kontrastowa A- A+

EPDZ EPDZ

18 marca 1898 Karol Małłek (arch.)

18 marca 1898 r. – urodził się w Brodowie Karol Małłek.  Po ukończeniu szkoły zajął się gospodarstwem. W 1917 r. powołany został do wojska i wziął udział w bitwie pod Verdun. Został zdemobilizowany w 1919 r. W latach 1920-1921 ukończył kurs nauczycielski i podjął pracę w szkołach, m. in. w Płośnicy i Działdowie. Od 1921 r. był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Mazur, skarbnikiem Polsko-Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego, sekretarzem Związku Nauczycielstwa Polskiego Szkół Powszechnych (od 1922 r.) i sekretarzem Oddziału Zrzeszenia Ewangelików Polskich w Działdowie. W 1924 r. zdał maturę i został kierownikiem szkoły  w Nowej Wsi, a następnie w Kisinach. 26 czerwca 1928 r. złożył kwalifikacyjny egzamin nauczycielski. W 1931 r. opublikował utwór sceniczny Jutrznia na Gody. W latach 1933–1937 uczył w działdowskiej szkole powszechnej, a następnie został kierownikiem szkoły w Pierławce (1937-1939). W 1935 r. został współzałożycielem i prezesem Związku Mazurów (II), działając w nim również konspiracyjnie do 1944 r. W 1936 r. wspólnie z Arno Kantem opublikował Mazurski śpiewnik regionalny, a w 1937 r. Plon czyli dożynki na Mazurach oraz Wesele mazurskie. W 1938 r. otrzymał Złoty Krzyż Zasługi. Był redaktorem „Kalendarza dla Mazurów” (1939). W czasie okupacji, przebywając w Warszawie, współorganizował tajny Mazurski Instytut Naukowy. Działał również jako członek Komisji Oświatowej dla Prus Wschodnich w Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Po wojnie został przewodniczącym Powiatowej Rady Narodowej w Działdowie (luty–sierpień 1945 r.), a po wyjeździe do Olsztyna prezesem tamtejszego Instytutu Mazurskiego. Od listopada 1945 r. do października 1950 r. był dyrektorem Mazurskiego Uniwersytetu Ludowego w Rudziskach Pasymskich, a następnie, w latach 1950–1951, kierownikiem Wydziału w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Olsztynie. W lipcu 1951 r. zamieszkał w Krutyni. W 1956 r. został członkiem Związku Literatów Polskich w Olsztynie, otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski i Nagrodę literacką Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej. W tym roku, wraz z A. Jareckim, opublikował Jest dąb nad Mukrem. W latach 1957-1960 objął ponownie funkcję dyrektora Mazurskiego Uniwersytetu Ludowego w Rudziskach Pasymskich. W 1958 r. otrzymał Order Sztandaru Pracy II klasy, w 1960 r. Odznakę ZNP, w 1961 r. Odznakę „Zasłużony dla Warmii i Mazur” i Odznakę Tysiąclecia Państwa Polskiego. W 1964 r. ukazały się jego Opowieści znad mazurskiego Gangesu, w 1967 r. Z Mazur do Verdun. Wspomnienia 1890-1919, a w 1968 r. Interludium mazurskie. Wspomnienia 1920-1939. Zmarł 28 sierpnia 1969 r. w Krutyni, ale pochowany został w Olsztynie. Pośmiertnie ukazały się dalsze tomy jego wspomnień: Z Mazur do podziemia. Wspomnienia 1939-1945 (1970), Polskie są Mazury. Wspomnienia 1945-1966 (1972). W  1988 r. przyznano mu Medal Rodła. W 2011 r. ukazał się czwarty tom jego pamiętników: Mazury polskie. Pamiętniki. T. IV. Od 2 lutego 1945 do 12 października 1966. Jego nazwisko występuje w „Specjalnej księdze gończej dla Polski” (Sonderfahndungsbuch Polen), przygotowanej dla potrzeb aresztowań na terenach zajętych przez Niemców po 1 września 1939 r.

Zostań redaktorem

Już teraz możesz tworzyć treści dotyczące naszego powiatu.

Zarejestruj się

Nie masz konta?

Nie masz konta?

Zarejestruj się

UWAGA: W celu rejestracji pobierz formularz i odeślij go do nas pod adres kontakt@kontakt.pl

Pobierz formularz

Kopiowanie treści z tej strony jest zabronione!